Mała architektura sakralna
Figury sakralne i krzyże budowano najczęściej z pobudek religijnych, choć towarzyszyły im często kwestie związane z życiem codziennym – klęski żywiołowe, epidemie, wojny czy też nawet najzwyklejsza chęć upamiętnienia własnej osoby i pozostawienia po sobie śladu przyszłym pokoleniom. Dziś, w wielu przypadkach, powody ustawienia kamiennych rzeźb giną w mrokach przeszłości, o ile ich fundator nie zadbał o uwiecznienie owych przyczyn na kamieniu.
Krzyże, figury sakralne czy kapliczki stanowią nieodłączny element naszego krajobrazu będąc jego ozdobą. Stoją często przy rozwidleniu dróg, w pobliżu starych wiejskich zabudowań czy w szczerych polach, można się na nie natknąć nawet w lasach. Kiedyś owe elementy małej architektury dawały mieszkańcom poczucie bezpieczeństwa, modlono się przed nimi, składano kwiaty czy zapalano znicze.
W wyniku historycznych zawirowań, związanych z ostatnią wojną, doszło do wymiany ludności. Wraz z mieszkańcami, których przesiedlono z Ziemi Lądeckiej odeszła pamięć o niektórych obiektach. Część z nich, niekonserwowana i zaniedbana, uległa w wyniku działań czasu i pogody zniszczeniu. Część skradziono czy zniszczono celowo. Postaramy się opisać te, które przetrwały wszelkie zawirowania. Z czasem będziemy dodawać do tej listy nowe obiekty. Jednocześnie prosimy o pomoc i wskazywanie obiektów do opisania czy podpowiadanie zasłyszanych od przodków historii.
Powyższy spis oraz mapa umieszczona poniżej prezentują obiekty małej architektury sakralnej w gminie Lądek-Zdrój (kapliczki, krzyże drewniane, krzyże żeliwne, krzyże kamienne, figury, itp.) Opracowanie powstało w oparciu o niemieckie mapy topograficzne (Messtischblatt) w skali 1:25000 z lat 1884, 1912, 1936 oraz stan współczesny.
W przypadku obiektu oznaczonego jako “obiekt nieznany” jest prawdopodobne, że istnieje on w terenie, ale na chwilę obecną nie udało nam się do niego dotrzeć, zlokalizować oraz sfotografować. W szczególności dotyczy to obiektów, które znajdowały się na terenie nieistniejących obecnie wsi i przysiółków.
“Obiekt zniszczony” to taki, co do którego mamy pewność, że w miejscu, które wskazują niemieckie mapy już go nie ma.
Z czasem każdy zlokalizowany obiekt będzie posiadał swoje zdjęcie i w miarę możliwości krótki opis. Mapę najlepiej oglądać na ekranie monitora po jej powiększeniu (służy temu przycisk w górnym rogu “Włącz widok pełnoekranowy”).
Będziemy wdzięczni za wszelkie sprostowania i uzupełnienia, zdajemy sobie bowiem sprawę, że nie udało nam się ująć na mapie wszystkich obiektów.
Legenda
Symbol | Znaczenie |
Krzyż kamienny Krzyż żeliwny |
|
Krzyż drewniany | |
Kapliczka domkowa | |
Kapliczka słupkowa | |
Figura | |
Krzyż pokutny | |
Kapliczka pokutna | |
Kolumna Maryjna Kolumna morowa |
|
Obiekt nieznany | |
Obiekt zniszczony | |
Kalwaria |
Kolory dla poszczególnych miejscowości:
Karpno | |
Kąty Bystrzyckie | |
Konradów | |
Lądek-Zdrój | |
Lutynia | |
Orłowiec | |
Radochów | |
Skrzynka | |
Stójków | |
Trzebieszowice | |
Wójtówka | |
Wrzosówka |